Sournéto de lo Ménino…

O qu’éro én cïnquanto-sieï.

Sobè bé ? L’onnado qué lou petit empérur brouliè, pétchaïré… Et qu èro maï l onnado dè l’inoundotiéou, qué l’Ordètcho venguè sïmplo.

N’én corredjè dé bouscadgé tout lou long et n’en foguè dé frocas, vès Vougüè, et vès Vollou, lou cornova !

Seguè, quand mèmo, pas tont diassi coumo én vingto-sieï.

Oquelo fé, mé sous loïssa diré per nosto momé, que l’Ordètcho mountè enjusco los « triéouleïros » dé vès Son-Peïrè et qu enlévè dé caïounés, dins lous establés. Lou moundé n’én ménavoun pas lardgé na !

Trrrré. Enfin .. coumo disio nosté Louiset… lou Bon Diéou nous préservé de l’aïgo, deï fio, dos faou témoins, deï choléra, dé lo grèlo et dos paourés temps…

D ff romen, t aou pa qué t ut oc mé fas sibla moun hist uèro.

D un, qu éro én cinquanto-s ei, én t rén pr lai vès l’Escrinet. Ounté v ulè qué siaio mai

En lu ei m ti, dei mes d’ u qué l u s ulel i [t] ra en uréto d aou, l L squèt én esp ussent l i bray s d s un Gust , vei n espe dé m ussuret, b ut una c um n pr cé t u, qu esc lavo l u ceroulié.

— Qu’aves quel porticulier ? Qua uqu merchand de gron , s u f ue.

Et lou porticulier vé piqua ei pourta u.

— Entra…

— Bondjour, l mèro.

— Salut, moussu.

Et b rtovèloun en bris u.

Piei, dé vuno o l aoutro, de vuno o l’aoutro :

— Vost’homé liés pas ?

— Li voulia, quaouquon ?

— Li voulio fa n paou l orticl .

— Vendè d oli ou dé gronos ?

— Nou nou…

— Léva dé « garnos » blèou ?

— Noun plus… Oh ! pouodé bé vous ou diré, o ma ce siaïo pas pér l s fennos… ténè.

Per bien diré, lou Gusto possavo bé vés Privas per én « roudjeas » mais èro pas tont destïmbourla qu’oco et pieï, so Lisquéto l’i enteindio pas tout o fait d’oquélo oourélio.

— A ! sè én coumi-vouyogur per enterromén civil, sou diguè ? Eh bé, escouta, moussu ; moun homé o pas ideïo dé mouri d’oqueston, o ma l’on qué vé. Et crésé pas qué sé volié fa entérra encoréto civil ou aoutromen !

— Co lou forio pas mouri dovon z’ouro, dé boïlasoun noum.

— Mé sa bé maou, dé vous fa fa én viadgé blon… Soulomen, moun Gusto liés pas. Ona serca éntucon maï.. Trouboré bé oou mén én condidat per vous fa gogna vosto motinado, qué diassi !!

— Sooupria pas quaouqu’odresso ?

— Si fait, si fait ; o ma m’és oviaïré qu’oqui, moussu, poudé russi.

— Ovè dé popier ? En croyoun ?

— Coï, coï !

— Bouta’n escrit…

Et d’en co d’esclo, lo Lisquéto duèbré lou pourtou dé so cour :

— Ténè… Mo goro, lo bonardo et nosto miolo… Sé voulé lious porla, soun oqui toutos très…

Lo Ménino

La Croix de l’Ardèche | 09 12 1923

SORNETA DE LA MENINA…

Aqu’èra en cinquanta-sièis.

Sabètz ben ? L’annada que lo petit emperur brolhèt, pechaire… E qu’èra mai l’annada de l’inondacion, que l’Ardecha venguèt simpla.

Ne’n carregèt de boscatge tot lo lòng e ne’n faguèt de fracàs, vèrs Vogüè, e vèrs Valon, lo carnaval !

Seguèt, quand mèma, pas tant diassi coma en vinta-sièis.

Aquela fes, me sos laissat dire per nòsta mamet, que l’Ardecha montèt enjusca las « trieulèiras » de vèrs Sant Pèire e qu’enlevèt de caionets, dins los estables. Lo monde ne’n menavon pas large ’natz !

Trrrré. Enfin… coma disiá nòste Loïset… lo Bòn Dieu nos presèrve de l’aiga, dei fuòc, das faus temoèns, dei còlerà, de la grèla e des paures temps…

Diferament, chau pas que tot aquò me fas[ié] siblar mon istoèra.

Donc, qu’èra en cinquanta-sièis, en tirent pr’ailai vèrs l’Escrinet. Onte volètz que siaia mai ?

Un luns ei matin, dei mes d’avost que lo solelh […] una aureta, la Lisqueta en espoussent las braias de son Gusta vei una espèça de monssuret, botonat coma ’na procession qu’escalava lo cerolièr.

— […] quel particuliè ? Quauque merchand de grana, ço faguèt.

E lo particulièr ven picar ei portau.

— Entratz…

— Bònjorn, la mèra.

— Salut, monsur.

E bartavèlon un brison.

Puèi, de vuna a l’autra, de vuna a l’autra :

— Vòste òme li es pas ?

— Li voliatz, quaucòm ?

— Li voliá far un pauc l’article.

— Vendètz d’òli o de granas ?

— Non non…

— Levatz de « garnas » benlèu ?

— Non plus… Ò ! pòde ben vos o dire, amà se siaia pas per las femnas… Lève de noms per se far enterrar civil… tenètz.

Per bien dire, lo Gusta passava ben vèrs Privàs per un « rojàs » mè èra pas tant destimborlat qu’aquò e puèi, sa Lisqueta li entendiá pas tot a fèt d’aquela aurelha.

— A ! sètz un comís-voiatjur per enterrament civil, ço diguèt ? E ben, escotatz, monsur ; mon òme a pas idèa de morir d’aqueste an, amà l’an que ven. E crese pas que se vòlie far enterrar encareta civil o autrament !

— Quò lo fariá pas morir davans ora, de bailar son nom.

— Me sap ben mau, de vos far far un viatge blanc… Solament, mon Gusta li es pas. Anatz cercar entucòm mai… Trobaretz ben aumens un candidat per vos far ganhar vòsta matinada, que diassi !!

— Saupriatz pas quauqua adreça ?

— Si fèt, si fèt ; amà m’es aviaire qu’aquí, monsur, podètz russir.

— Avètz de papièr ? Un craion ?

— Qu’aí, qu’aí !

— Botatz ’n escrit…

E d’un còp d’esclòp, la Lisqueta duèbre lo porton de sa cort :

— Tenètz… Ma gòra, la banarda e nòsta muòla… Se volètz lhos parlar, son aquí totas tres…

La Menina

La Croix de l’Ardèche | 9 12 1923

occitan.org